Oecumenische Gemeente
De oecumenische gemeenten zijn ontstaan in de jaren ’70 toen de Rooms-Katholieke Kerk de deuren voor de oecumene op een kier zette. Oecumene is afgeleid van het Griekste woord “Oikoumene” dat letterlijk “bewoonde wereld” betekent. Binnen de kerken wordt er meestal het groeien naar (meer) religieuze eenheid mee bedoeld. Binnen het christendom wordt met oecumene meestal het naar elkaar toegroeien, elkaar leren verstaan en het samenwerken bedoeld tussen de verschillende christelijke denominaties, met name tussen de Rooms-katholieke Kerk en de denominaties die door het schisma van 1054 en met de reformatie zijn ontstaan. Het is een gemeenschap binnen de christelijke kerken die zich richt op de overeenkomsten in plaats van de verschillen tussen de kerken. Men verzet zich tegen het begrip kerk als instituut en dogma’s spelen niet echt een rol.De meeste oecumenische gemeenten zijn plaatselijke initiatieven en hebben lokaal vaak wel contact met de Raad van Kerken. Veel van deze gemeenten worden bevolkt met mensen die binnen de bestaande kerken hun draai niet konden of kunnen vinden. Op het hoogtepunt van de oecumenische gemeente waren er wel 90 verschillende gemeentes verspreidt over heel Nederland. In de jaren ’90 zijn veel van deze gemeenten weer verdwenen. De oecumenische gemeentes die overbleven zijn doorgaans progressief, democratisch met veel ruimte voor vernieuwing in de liturgie.
In Nederland hebben de meeste oecumenische gemeenten zich aangesloten bij de Basisbeweging Nederland die nu nog slechts bestaat uit 13 gemeenten.
Zij omschrijft zichzelf als volgt:
De beweging aan de basis: zij is niet per se van joods-christelijke huize, al voelen velen binnen die traditie zich er helemaal bij thuis. De basisbeweging; ze draagt vele namen: slavenopstand, boerenopstand, arbeidersbeweging, vrouwenbeweging, studentenbeweging, milieubeweging,…
Ze heeft te maken met Mozes en Jezus, met Waldenzen en Dopers, met Jacobijnen en socialisten, met Camillo Torres en Martin Luther King… Die basisbeweging bestaat, als jij je ogen en oren open leert zetten, zie je het dichtbij en ver weg. De groepen die nu nog meedoen binnen de Basisbeweging zijn harde kernen die nog steeds geloven, ook in plaatselijke oecumene, maar wel oecumene in de breedste zin van het woord.
Het belangrijkste document binnen de christelijke oecumene is de verklaring van de Commissie voor Geloof en Kerkorde van de Wereldraad van Kerken dat gaat over doop, eucharistie en het ambt, beter bekend als het Lima-rapport uit 1982.
De oecumenische praktijk kreeg ondermeer vorm in Taizé in Frankrijk waar Frère Roger een interconfessionele communiteit stichtte. Taizé wordt jaarlijks door meer dan 200.000 bezoekers (vooral jongeren) uit de gehele wereld bezocht.
